Aandacht voor modelbouw

Na een week met zomers weer leek het deze dagen weer winter. Dus toch nog even bezig met de modeltrambaan. Evalueren en de website aanvullen. In dit weekeinde wordt nog in Utrecht On traXS georganiseerd. Daarna weer naar buiten!

De 1100 op de voorgrond is vertrokken van de halte en in achtergrond schuift een 1200 door van aankomstperron naar vertrekperron.

Op de website is de pagina Computerprogramma Koploper gevuld. Daarvoor hebben de trams weer hun rondjes gereden en zijn enkele plaatjes gemaakt. Bovenstaande foto is er één van. Op de Koploperpagina is ook beschreven hoe de trams rijden, 4 diensten voor 4 PCC's en twee extra diensten voor museumtrams. Die laatste zijn er nog niet en dus rijden nu 6 PCC's hun rondjes.

Schermafbeelding behorend bij bovenstaande foto:

Na On traXS wordt er bij mij niet meer gebouwd, maar er zijn al wel contacten gelegd voor het (laten) maken van lichtmastjes en gebouwen. En af en toe een reisje naar de Hofstad hoort er ook bij!

Met groet, Jan

 

Foto's HTM Modeltrambaan

 

Na het aanbrengen van het zand, zie Sporen in het zand, zijn de bovenleidingmasten in de mastvoeten geplaatst. Ook zijn struiken neergezet om de nog lege modeltrambaan wat op te vullen. Daarmee is het winterse modelbouwwerk afgerond. 

De volgende plaatjes laten het tracé zien:

De trams rijden na vertrek uit het schaduwstation door een keerlus en komen in de rechterhoek te voorschijn uit "het bos".

De daar aanwezige halte heeft slechts één abri. Zo kort voor het eindpunt zal aan de straatzijde niemand meer staan wachten.

Na het rechte stuk volgt de boog over de weg naar de keerlus. De eerst aangebrachte groefrail is weer verwijderd. De groef van slechts 1,2 mm breed bleek voor een aantal trams te smal. Een bredere en  ondiepe groefrail was niet mooi. Ik heb daarom een contrarail aangebracht, op 1,5 mm breedte volgens NEM 110. Door de diepte tussen rail en contrarail lijkt dat niet zo breed. De contrarail loopt op de baan ook niet door. Ik heb door het roestkleurig schilderen van het karton  alleen de suggestie van het doorlopen aangegeven. Dit geeft het meest realistische beeld.

Na de uitstapperron volgt het instapperron met weer een abri. De beplanting is een beetje gebaseerd op foto's van het Markenseplein in 1975. Struikgewas tussen de sporen en tegen de duinvoet. Die duinvoet komt volgend jaar wel.

Na het keerlus volgt weer het rechte eind. Op het enkelsporige deel zijn twee masten met één uithouder voor kettingophanging geplaatst. In de keerlus komt slechts een enkelvoudige rijdraad in tramophanging.

Daarmee kan ik zes maanden intensieve modelbouw afsluiten. Na de zomer volgt een start met huizenbouw, straatverlichting, bovenleidingdraad en het afdekken van het schaduwstation. Altijd wat te doen!

Tot dan, Jan

Sporen in het zand

 Het zou de titel van een spannend boek kunnen zijn.

 Bij mij zijn het de modeltramsporen.

In de afgelopen weken is hard doorgewerkt om de tramsporen "in het zand" te leggen. Dat ging als volgt:

Ik had nog een mengsel van van gezeefd echt zand en Koemo Steinmehl. Dat had ik gebruikt in de losweg van Filisur op mijn RhB modelbaan. Ik heb dat mengsel nu tussen de dwarsliggers en tussen de  rails en het opvul-karton aangebracht om voldoende hoogte te krijgen. Die hoogte is nodig want de structuurverf van Vallejo is geen vulmiddel.

Zand-Steinmehl mengsel tussen de dwarsliggers als vulmiddel.

Daarop is heel voorzichtig het Vallejo Diorama FX mengsel aangebracht, zie Pagina proefstuk. Het is niet met een kwastje te verven. Het lijkt het meest op een mengsel van dikke structuurverf en lijm. Maar het is te verdunnen met water! Ik kon de stroperige massa het het beste in dotjes aanbrengen en met een nat kwastje op de plek "duwen". Op de volgende foto is te zien dat in de buitenboog het "zand" nog niet vlak genoeg is. Daar komt dus nog wat bij. Maar over het algemeen ben ik er wel tevreden over. De zandstructuur oogt goed. Op grote oppervlaktes breng je de Vallejo-prut aan met een plamuurmes.

Tram bij de instaphalte.

Op de perrons staan de halteborden van Artitec, jammer genoeg zijn alleen bushalte borden te krijgen. De instaphalte heeft een Artitec abri gekregen met panelen geschilderd in de kleur Ral 6002. Ook alle afvalbakken kregen die kleur.

Tram nadert de uitstaphalte.

De wissels krijgen nog nabootsingen van wisselsteller-afdekkingen tussen de wisseltongen.

De onderste delen van de bovenleidingmasten staan al muurvast in het zand.

In de keerlus komen iets lagere masten voor de rijdraad in een enkelvoudige tramophanging.

Volgende winter komt de rijdraad, hier in kettingophanging.

Hiermee is mijn winterwerk gereed. Ik zal wel wat door blijven prutsen aan bovenleidingmasten en aan de trammetjes. Maar dat kan ontspannen aan het bureau.

Het grote werk aan een model(tram)baan in een woonkamer is niet makkelijk. Het voortdurend opruimen en heel voorzichtig omgaan met verf e.d. is misschien wel mijn werkstijl, maar het kost veel inspanning en tijd. Maar nu staat er al iets leuks en dat wordt ook door Liesbeth gewaardeerd!

Tot later, Jan

Straatwerk is opgeleverd

 

De modeltrambaan op 29 januari 2024.

Alle bestrating is aangebracht. Op de foto zijn ook al de openingen zichtbaar voor het aanbrengen van alle bovenleidingmasten. Na het vastzetten van de mastvoeten zal nog in deze winter het terrein verder worden afgewerkt. 

Voor de rijwegen en de perrons zijn weer Juweela trottoirbanden gebruikt. Voor de overige tegelverhardingen was een opsluitbandje nodig, in werkelijkheid 6 cm breed. Ik heb daarvoor Evergreen kunststof strips gekocht en deze ingekort op 11,5 mm (1 m bandje). Dat inkorten gebeurde met de: The Chopper!

Het was best lastig om deze kleine frummeltjes goed langs de tegelverharding te zetten. Na het aanbrengen van zand- en grondimitatie zie je er niet veel meer van maar van, maar toch....

Enkele verzakte bandjes laat ik maar zitten. Zie je in werkelijkheid ook.

De tegelverharding op de gebogen perrons gaf wat uitdagingen. Buigen van het Redutex kunststof was misschien mogelijk, maar is niet als het voorbeeld. In eerste instantie heb ik geprobeerd de tegels in rijtjes te leggen, maar dat gaf geen mooi beeld.

Ik heb die rijtjes er weer af gehaald en ben gaan kijken of na kleine stukjes opnieuw opzetten wat goeds opleverde. Uiteindelijk werden die stukken maximaal 14 cm lang en het halfsteens tegelverband staat in het midden van die strook haaks op het perron. Niet helemaal zoals meestal wordt gestraat, maar het gaf op de modeltrambaan het meest rustige beeld.

Weer genoeg gedaan, nu even een paar dagen bouwvakantie!

Met groet, Jan

    

Groefrail in het straatwerk

 Al weer weken bezig met het straatwerk, maar eerst even het volgende:

De nieuwe Website!

De oude website RhB-Modelbaan vervalt, maar er is weer een nieuwe: HTM-Modeltrambaan. Gebleken is dat een website veel beter gevonden wordt dan een Blog. Een website (zonder reclame) is ook mooier om te bekijken. Ik ben benieuwd, de modeltramwereld is maar klein. 

Dan het straatwerk.

Best leuk om te doen, een herinnering aan mijn "echte" ontwerpwerk in vroegere tijden. Nu gaven de tramrails een extra uitdaging, vooral door het straatspoor! De groefrail is niet zo maar verkrijgbaar. Tillig levert het Luna-systeem, maar dat leek niet een oplossing voor mijn modeltrambaan.

Het overpad bij de tramhalte is voorzien van Minitrix spoorstaafjes die tegen de Rocoline spoorstaven zijn gesoldeerd. Een beetje brede groef, maar acceptabel. Dat was in een recht stukje spoor. Ik kreeg echter voor de bogen de Minitrix rail niet voorgebogen en ging op zoek naar een vergelijkbaar alternatief. Ik deed een poging met kunststof van Evergreen.

Ik lijmde strips op de dwarsliggers. Een 1,5 mm strip horizontaal en bij de code 83 rail een 1,5 mm strip verticaal, bij de code 100 rail 2,0 mm. Alle strips 0,5 mm dik. Zo ontstond een relatief kleine groef van iets meer dan 1 mm breedte. Dat is voor een modeltram wel heel smal! NEM 110 geeft 1,5 mm aan. Na het schilderen verliepen de proefritten eerst niet goed. Maar na verwijdering van plaatselijk te dik schilderwerk en schoonmaken van de groef bleek dat een PCC's met de standaard Halling draaistellen er toch perfect overheen te rijden. Maar naderhand bleken niet alle trams dezelfde spoorbreedte te hadden! Sommige draaistellen liepen daardoor uit de groef. Voor mij de reden om het anders te gaan doen. 

Op bovenstaande foto zijn ook twee kleine sleufjes te zien dat bij de overgangslas code 100 - code 83. Ruimtegebrek! Het is allemaal op de limiet. 

(Naschrift 15 februari 2025: Ik heb deze groeven weer verwijderd en een andere methode gekozen. dat laat ik in een volgend bericht zien)

Ook de bushalte heeft verharding gekregen. De buschauffeur is uitgestapt om er maar een plaatje van te maken:

Het doet mij denken aan sommige plaatjes uit de jaren 60-70. Infrastructuur compleet aangelegd, maar nog geen huis te zien. 

Met groet, Jan

De bel klingelt.

 

De bel klingelt waarna een tram vertrekt, een mooie dimensie extra. 

PCC trams stoppen bij de halte, voor het wegrijden klingelt de bel!

Het was zo karakteristiek voor de straten van Den Haag in 1975: De PCC halteert, reizigers stappen in en uit, de bel klingelt en de tram rijdt weer verder. Het staat in mijn geheugen gegrift!

Ik heb een MP3 soundmodule van Uhlenbrock (voorheen van AVT) gebruikt om dit op de modeltrambaan te laten herbeleven. Het computerprogramma Koploper heeft daarvoor een eenvoudige mogelijkheid. De bel wordt geactiveerd als aan twee voorwaarden wordt voldaan:

1. Er staat een tram stil in het blok van de halte.
2. Het volgende blok wordt gereserveerd.

Het activeren van de bel gebeurt door een wisseldecoder (Viessmann 5212) om te zetten die een impuls geeft naar de Uhlenbrock MP3 speler. De wisseldecoder wordt weer teruggezet als de tram weer uit het blok van de halte is en daardoor de eerste voorwaarde vervalt.

Ik heb ik de trams 3 sec. vertraging gegeven voordat ze wegrijden. De combinatie wisseldecoder - soundmodule heeft 2 sec. nodig.

Viessmann 5212 en Uhlenbrock 38130 voor 3 luidsprekers.

Onder mijn baan zijn de drie luidsprekers gezet, onder de halte en onder de aankomst- en vertrekhalte in de zichtbare keerlus. Telkens 1 luidspreker voor twee haltesporen. De kans dat bij de haltes twee trams op het zelfde moment vertrekken is klein. Bij de vertrekhaltes in de keerlus kan dat zelfs niet. En mocht dat eerste toch gaan gebeuren kan dat in Koploper worden voorkomen.

Voorlopig blijft het hierbij. De tram gaat bij mij niet aanhoudend bellen, zoals bij het oversteken van de weg. Ik wens geen geluidsoverlast in de flat 😉.

Dan nog het vervolg over de scheve neus van de 1229, zie "Een scheve tram rijden":

Na nog eens twee dagen het frame van de 1229 teruggebogen te hebben is de kap op het onderstel gezet. Weer een dag later zag dat er als volgt uit:  

Links een 1100, midden de scheve 1237 en rechts een 1300.

De achterzijde staat nu wel recht, maar de voorzijde hangt nog net zo scheef. Nog lang niet goed! In de boekenkast heeft de tram een vast plekje gekregen:

Onder druk.......

Na weer vier dagen lijkt alles recht, maar...... de zijkant aan de deurzijde is ietsje lager.

De 1237 op 4 januari, er zit  verbetering aan te komen .....

Ik houd vol, maar inmiddels is er wel een vervanger op de baan die ook de bestemming Duindorp gaat krijgen. Ik zag deze 1229 staan bij Kuijpers Hobbyshop in Utrecht, dacht dat deze wel recht was en dat was ook zo!

De 1229, nog met reclame van voor 1971, maar met zwart HTM logo vanaf 1973.

Ook het lijnnummer wordt nog gewijzigd in 12.
 De 1226 -1240 waren tot 1976 altijd in de remise Lijsterbesstraat gehuisvest en reden op de lijnen  3 en 12.

Een scheve 1237 kan altijd nog als tweede wagen in een koppelstel achter de 1229 gaan rijden.

Het blijft boeiend!

HTM Bovenleidingmasten, deel 3

Optuigen.... en voor de kerst klaar!

Op 23 december waren de 5 masten klaar.

Weer een hoofdstuk toegevoegd, niet zonder enige stress, maar achteraf met veel voldoening. Met deze ervaring zou een volgende serie masten weer beter worden. Voorlopig laat ik het hierbij. 

Het achteraf aanbrengen van isolatoren had ik al eens gedaan. Door het rechthoekige profiel van het nietje bleek dit nu simpel te zijn. De gehalveerde stukjes bleven zonder lijm al zitten. Op een ronde draad vliegen ze alle kanten op!

Sommerfeldt art.nr. 167 doorgesneden.

De kopjes van de Sommerfedt isolator werden gebruikt op de zijwaartsen. De zijwaartsen had ik eerst eerst gemaakt uit 0,6 mm nikkel zilver van Sommerfeldt. Ik merkte pas dat ik een fout had gemaakt toen de isolator daar niet op wilde. Ik heb ze moeten vervangen door 0,5 mm staaldraad van hetzelfde merk. De grootte en vorm van de isolatoren zijn een zo goed mogelijk nabootsing van de kleine isolatoren in de HTM bovenleiding uit 1975.

Zowaar was er in deze grijze dagen nog even een blauwe lucht te zien!

(de groothoeklens vertekent, alles is wel recht)

De masten zijn gelakt met Humbrol 28 (mat). Ik had 7 kleuren naast elkaar gezet en deze kleur bleek het beste overeen te komen met wat te zien was op kleurenfoto's uit 1975. HTM masten waren er ook in bruin en groengrijs, maar in de veel voorkomende lichte kleur grijs vallen de karakteristieke masten beter op.

De 5 op een rij zonder de mastvoeten. Die zijn op de modeltrambaan geschilderd.

De masten blijven uitneembaar tot dat de rijdraad gespannen wordt. Dat is makkelijker bij werkzaamheden en geeft bescherming bij onbedoeld aanraken. In dat laatste geval draait de masttop rond.

Het volgende werk in 2025: De sporen in het zand gaan leggen!

Tegenlicht.

Hiermee zijn vier maanden werk aan de modeltrambaan afgesloten. Niet altijd makkelijk en er waren momenten dat ik alles in de IJssel wilde kieperen. Niet alles lag zo maar in de winkel en er moest veel aangepast of zelf gemaakt worden.

Het uitzoekwerk heeft veel tijd gekost en was ook erg fijn om te doen. Met dank aan diegenen die hierin hebben bijgedragen.

Vele uitdagingen volgen nog en het schrijven aan dit Blog zal voorlopig nog wel even doorgaan!

Ik wens alle lezers een voorspoedig 2025!

Jan